Inne budowle żydowskie w Chęcinach

Domy modlitwy, szkoły, mykwa

Centralnym punktem życia religijnego była synagoga, jednak w mieście funkcjonowały także inne domy modlitwy. Przy bożnicy znajdował się ogólnodostępny gminny dom „kahalny”, mieszczący ok. 150 osób oraz (w innym pomieszczeniu) bet-ha-midrasz (pomieszczenie przeznaczone do studiów talmudycznych dla chłopców i dorosłych mężczyzn) dla ok. 250 osób. Ponadto w Chęcinach Żydzi posiadali dom modlitwy „Radoszycki” (ok. 150 osób), „Szkoła Kocka” (ok. 75 osób), „Koło Kocka” (ok. 60 osób) oraz dom modlitwy przy przytułku dla starców (ok. 60 osób). Wszystkie one mieściły się przy ul. Długiej (dawniej Bożniczej), a dodatkowo przy niektórych funkcjonowały pomieszczenia dla szamesów – posługaczy gminnych. Ponadto istniały też prywatne sztibłech, czyli chasydzkie domy modlitwy. W 1928 r. w wyposażeniu synagogi znajdowało się m.in. sześć zabytkowych rodałów, srebrna korona na Torę, lichtarze, parochety (zasłony na Aron ha-Kodesh), kandelabry, a w domach modlitwy podręczna biblioteka książek religijnych. Tuż obok synagogi stanął także dom rabina – budynek istniejący do dziś, przylegający niemal do placu od strony zachodniej.

W mieście z pewnością funkcjonował cheder (chedery?), czyli szkoły religijne, ale dokładna ich lokalizacja jest trudna. W 1863 r. z pewnością rozpoczęła działalność szkoła elementarna dla dziewcząt w domu starozakonnego Icka Bohgena przy ul. Małogoskiej. Gmina wyznaniowa w Chęcinach starała się również o uruchomienie szkoły religijnej z prawami szkół publicznych – Talmud Tory. Niestety z różnych powodów, głównie finansowych nie udało się jej stworzyć. W 1933 r. udało się natomiast zarejestrować szkołę religijną Bejs Jakow przy Żydowskiej Organizacji Ortodoksów „Szlojmej Emunej Isroel”. W mieście istniała także w latach 1859-1865 szkoła rzemieślniczo-niedzielna, skupiająca terminantów zarówno wyznania katolickiego jak i mojżeszowego. Ważnym budynkiem w mieście była dawna łaźnia rytualna, czyli mykwa. Pewnym jest, ze taka istniała już w I poł XIX w. i została wybudowana przez Szlamę Reyzmana w 1835 r. Najprawdopodobniej z czasem uległa ona pożarowi, a budowli nowej łaźni podjęła się gmina żydowska w okresie międzywojennym, najpewniej w tym samym miejscu, mianowicie na skrzyżowaniu ul. Długiej i Szkolnej.

mykwa

 

Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image

Zadanie „Odrestaurowanie, wyposażenie zabytkowego budynku Synagogi oraz utworzenie Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej w Chęcinach” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.

Źródło finansowania: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Nazwa Funduszu: Fundusz Promocji Kultury

Nazwa programu: Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2019, Termin realizacji: 2019-2023 Nazwa programu: Promesa dla Kultury 2023, Termin realizacji: 2023

Partnerzy:

Image

Patronat:

Image
Gmina Chęciny