,,Los mi sprzyja’’, czyli symbolika święta Purim

Święto Purim to jedno z radośniejszych świąt żydowskich. Nazywane jest też ,,żydowskim karnawałem’’. Samo słowo ,,purim”, pochodzi od akadyjskiego słowa ,,pur”, czyli los, w znaczeniu wygrany los na loterii. Według kalendarza żydowskiego święto obchodzone jest 14 dnia miesiąca Adar, natomiast w kalendarzu gregoriańskim jest to święto ruchome. W tym roku rozpoczyna się wieczorem 23 i kończy wieczorem 24 marca.

Purim świętuje się na pamiątkę uniknięcia masowego mordu Żydów mieszkających w mieście Suza, które w V w. p. n. e. było stolicą imperium perskiego. Treść opowieści została spisana na stronach Księgi Estery. Jej bohaterami są: władca Persji – Achaszwerus, królowa Estera, jej przybrany ojciec – Mordechaj oraz czarny charakter – Haman, pełniący funkcję ministra. Historia jest pełna nieoczekiwanych zwrotów akcji.

Esther Denouncing Haman min
Piękno Estery sprawiło, że potężny król wybrał ją sobie na żonę. Jednak nie był świadomy jej żydowskiego pochodzenia. W tym czasie Haman zaczął knuć intrygę. Mordechaj mimo nakazu króla nie oddał pokłonu dostojnikowi dworskiemu, w wyniku czego podjął on decyzję o zamordowaniu wszystkich Żydów zamieszkujących Persję. Datę zagłady wskazał wyciągnięty przez Hamana los. Jedyną nadzieją na ocalenie narodu była związana z królem Estera. Po trzech dniach postu i modlitw, kobieta poprosiła Achaszwerusa o wystawienie uczty, na której jedynym gościem miał być Haman. Podczas uroczystej kolacji Estera wyznała ukochanemu, że jest Żydówką. Tej samej nocy król nie mogąc zasnąć, sięgnął po kroniki królewskie. W jednej z nich zostały opisane zasługi Mordechaja względem władcy. Mając na uwadze pochodzenie żony oraz złe występki Hamana, król cofnął rozkaz wymordowania Żydów i ukarał śmiercią ministra oraz jego dziesięciu synów. Zostali powieszeni na tej samej szubienicy, na której miał zawisnąć Mordechaj.
Żydów ogarnęła radość i wdzięczność dla królowej Estery, Mordechaja i władcy. Od tej pory rokrocznie obchodzi się radosne święto przypominające o tym wydarzeniu.

Purim poprzedzone jest jednodniowym postem trwającym od świtu do zmierzchu, nazywanym Taanit Ester (hebr. „post Estery”). Święto rozpoczyna się od czytania w synagodze Megilat Ester, czyli Zwoju Estery, opisującego intrygę Hamana, dzielność Estery i Mordechaja. W trakcie lektury słuchacze za wszelką cenę starają się zagłuszyć imię Hamana — hałasują, gwiżdżą, klaszczą, tupią i uderzają w purimowe kołatki zwane gragerami.

Świętu Purim towarzyszą tańce i maskarady.  Każdy bierze udział w celebrowaniu. Nawet starsi członkowie społeczności pozwalają sobie na kawały, wybierając spośród swego grona rabina purimowego, który wygłasza pełne humoru kazanie purimowe.

Hamantaschen strawberry on pan

Popularnym smakołykiem podczas Purim są hamantasze, zwane też uszami Hamana. Są to trójkątne ciasteczka nadziewane tradycyjnie makiem lub w innych odmianach przetworami owocowymi. Ich przygotowaniem zajmują się kobiety w przeddzień święta.

W tym dniu odbywają się również przedstawienia zwane „purimszpilami”, które w komicznym tonie opisują wydarzenia z Księgi Estery, a obecnie w satyryczny sposób komentują otaczającą rzeczywistość. Interesującym faktem jest to, iż współczesny teatr żydowski swoje korzenie ma właśnie w tych świątecznych widowiskach.

 

Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image
Image

Zadanie „Odrestaurowanie, wyposażenie zabytkowego budynku Synagogi oraz utworzenie Centrum Pamięci Kultury Żydowskiej w Chęcinach” dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury - państwowego funduszu celowego.

Źródło finansowania: Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Nazwa Funduszu: Fundusz Promocji Kultury

Nazwa programu: Promesa Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego 2019, Termin realizacji: 2019-2023 Nazwa programu: Promesa dla Kultury 2023, Termin realizacji: 2023

Partnerzy:

Image

Patronat:

Image
Gmina Chęciny